Biến áp (BA)
Nội dung : Cấu tạo và hoạt động của biến áp nguồn, Biến áp âm tần , Biến áp xung, Biến áp Cao áp.
- Cấu tạo của biến áp.
BA là thiết bị để biến đổi điện áp xoay chiều, cấu tạo bao gồm một cuộn sơ cấp ( đưa điện áp vào ) và một hay nhiều cuộn thứ cấp ( lấy điện áp ra sử dụng) cùng quấn trên một lõi từ có thể là lá thép hoặc lõi ferit .
Ký hiệu của biến áp
- Tỷ số vòng / vol của bién áp .
- Gọi n1 và n2 là số vòng của quộn sơ cấp và thứ cấp.
- U1 và I1 là điện áp và dòng điện đi vào cuộn sơ cấp
- U2 và I2 là điện áp và dòng điện đi ra từ cuộn thứ cấp.
Ta có các hệ thức như sau :
U1 / U2 = n1 / n2 Điện áp ở trên hai cuộn dây sơ cấp và thứ cấp tỷ lệ thuận với số vòng dây quấn.
U1 / U2 = I2 / I1 Dòng điện ở trên hai đầu cuộn dây tỷ lệ nghịch với điện áp, nghĩa là nếu ta lấy ra điện áp càng cao thì cho dòng càng nhỏ.
- Công xuất của BA .
Công xuất của BA phụ thuộc tiết diện của lõi từ, và phụ thuộc vào tần số của dòng điện xoay chiều, BA hoạt động ở tần số càng cao thì cho công xuất càng lớn.
Để chế tạo các biến áp ta dựa vào các loại đây cách điện và lõi ferit – thép kỹ thuật được tiêu chuẩn ở hai bảng: Thông số dây quấn cách điện cho máy biến áp và cuộn kháng và Thông số các loại lõi Ferit và lõi thép kỹ thuật
- Phân loại biến áp .
* Biến áp nguồn và biến áp âm tần:
Biến áp nguồn hình xuyến
Biến áp nguồn
BA nguồn thường gặp trong Cassete, Âmply .. , BA này hoạt động ở tần số điện lưới 50Hz, lõi biến áp sử dụng các lá Tônsilic hình chữ E và I ghép lại, biến áp này có tỷ số vòng/vol lớn.
BA âm tần sử dụng làm biến áp đảo pha và BA ra loa trong các mạch khuyếch đại công xuất âm tần, BA cũng sử dụng lá Tônsilic làm lõi từ như BA nguồn, nhưng lá tônsilic trong BA âm tần mỏng hơn để tránh tổn hao, BA âm tần hoạt động ở tần số cao hơn , vì vậy có số vòng vol thấp hơn, khi thiết kế BA âm tần người ta thường lấy giá trị tần số trung bình khoảng 1KHz – đến 3KHz.
* Biến áp xung & Cao áp .
Biến áp cao áp
Biến áp xung
BA xung là BA hoạt động ở tần số cao khoảng vài chục KHz như BA trong các bộ nguồn xung, BA cao áp. lõi BA xung làm bằng ferit, do hoạt động ở tần số cao nên BA xung cho công xuất rất mạnh, so với BA nguồn thông thường có cùng trọng lượng thì BA xung có thể cho công xuất mạnh gấp hàng chục lần.