Mâm ngũ quả ngày Tết là nét văn hóa đặc trưng của người Việt Nam ta và đã có từ rất lâu về trước, dù có khác nhau giữa các vùng miền nhưng trên hết đều thể hiện sự thành kính hướng về nguồn cội, tổ tiên và ước mong một năm mới bình an, hạnh phúc và đủ đầy.

Mâm ngũ quả ngày Tết gồm những gì ?

Mâm ngũ quả ngày Tết ở mỗi vùng miền khác nhau sẽ được bày biện khác nhau như:

– Mâm ngũ quả miền Bắc: Khi bày một mâm ngũ quả ngày tết đúng chuẩn của người miền Bắc thì không thể thiếu được những loại quả như chuối, bưởi, cam, quất, đào, táo, xoài, dưa hấu, thăng long, lựu….

Bạn đang xem: Thuyết minh về mâm ngũ quả ngày Tết

– Mâm ngũ quả miền Nam: Khác với người miền Bắc những loại quả của người miền Nam lại bao gồm mãng cầu, dừa, đu đủ , xoài, sung.

– Mâm ngũ quả miền Trung: Là sự giao thoa, dung hợp hai miền Nam – Bắc. Các loại quả thì được bày một cách hết sức phong phú và thoải mái như chuối, bưởi, xoài, dưa hấu, cam, táo, nho, sung, dứa, mãng cầu …

Những sai lầm không nên có khi chuẩn bị mâm ngũ quả ngày Tết

– Không hiểu hết ý nghĩa loại quả, tránh những quả đại kỵ hoặc mang ý nghĩa không may mắn cho năm mới.

– Rửa cho sạch quả: mọi người suy nghĩ về việc các loại quả được bày biện trên mâm ngũ cần phải rửa sạch nhưng điều này lại làm cho hoa quả đọng nước, dẫn tới chín nhanh và dễ bị hỏng trong khi Tết chưa qua. Vì vậy việc cần làm chỉ là lau sạch từng loại quả là được.

– Chọn sớm các quả chính, quả chín đều bắt mắt: Thông thường, mâm ngũ quả ngày tết cần có trước đêm 30 Tết, và được các gia đình bày biện vào sáng hoặc chiều 30 Tết. Nhưng việc mua quả được được tiến hành sớm hơn nhiều, và thường chọn những quả chín đẹp, đều, cuống lá tươi nên khi rơi vào ngày chính tết thì hoa quả không để được lâu mà còn khiến các quả xung quanh sớm hỏng. Vì vậy nên chọn những quả già và chưa chín ngay để bày biện cho mâm ngũ quả của bạn có thể giữ được lâu nhất.

Ý nghĩa của một số loại quả thường được bày:

– Chuối, phật thủ: mang ý nghĩa bàn tay che chở.

– Bưởi, dưa hấu: căng tròn, mát lành ⇒ hứa hẹn năm mới đầy ngọt ngào, may mắn.

– Hồng, quýt: rực lên màu sắc mạnh mẽ ⇒ tượng trưng cho sự thành đạt.

– Lê (hay mật phụ): ngọt ⇒ việc gì cũng trơn tru, suôn sẻ.

– Lựu: nhiều hạt ⇒ tượng trưng cho con đàn cháu đống.

– Hoa đào ⇒ thể hiện sự thăng tiến.

– Hoa mai ⇒ con gái phải có chồng, hạnh phúc, không cô đơn.

– Táo (loại trái to màu đỏ tươi): có nghĩa phú quý.

– Thanh long ⇒ ý rồng mây gặp hội.

– Quả trứng gà có hình trái đào tiên ⇒ lộc trời.

– Dừa: có âm tương tự như là “vừa” ⇒ có nghĩa là không thiếu.

– Sung ⇒ gắn với biểu tượng sung mãn về sức khỏe hay tiền bạc.

– Đu đủ ⇒ mang đến sự đầy đủ thịnh vượng.

– Xoài ⇒ có âm na ná như là “xài”, để cầu mong cho tiêu xài không thiếu thốn.

Dàn ý thuyết minh về mâm ngũ quả ngày Tết

1. Mở bài

Giới thiệu về mâm ngũ quả ngày Tết là điều không thể thiếu trên bàn thờ tổ tiên.

2. Thân bài

– Năm loại quả trên mâm ngũ quả đều là sản phẩm trồng trọt, chăm sóc của người nông dân, là trái thơm, quả ngọt mà thiên nhiên đất trời ban tặng

→ Dâng lên cho ông bà tổ tiên những thức quả quý giá

– “Ngũ” có nghĩa là năm, quả là cây trái, “quả” cũng tượng trưng cho thành quả lao động của người lao động.

– Năm loại quả tượng trưng cho năm yếu tố tạo nên vạn vật theo thuyết ngũ hành là kim, mộc, thủy, hỏa, thổ.

– Năm loại ngũ quả tương ứng với ngũ phúc lâm môn trong nét đẹp văn hóa dân tộc đó là phúc, quý, thọ, khang, ninh.

– Ở miền Bắc thường chọn bưởi, cam, chuối, hồng, đào …. với ước mơ êm ấm, đủ đầy.

– Ở miền Nam mâm ngũ quả gồm: Dừa, xoài, đu đủ, sung, mãng cầu với ước muốn bình dị “cầu vừa đủ sung túc”.

– Mâm ngũ quả cần lựa chọn cẩn thận và tinh tế từng loại trái cây để tương thích với nhau. Tránh những loại hoa quả cấm kỵ hoặc mang ý nghĩa không tốt.

3. Kết bài

– Mâm ngũ quả ngày tết là nét đẹp trong văn hóa dân tộc Việt Nam ta. D

– Là truyền thống mà con cháu cần lưu giữ và phát huy.

Xem thêm: Thuyết minh về Tết Nguyên đán cổ truyền

Văn mẫu thuyết minh về mâm ngũ quả ngày Tết

Bài số 1 – Thuyết minh về mâm ngũ quả

Mỗi khi ngày tết Nguyên đán hay còn gọi là Tết  m lịch đến, ta bước vào bất kì một gia đình nào cũng bắt gặp trên bàn thờ gia tiên một mâm ngũ quả được bày biện tinh tế. Nó không chỉ làm cho ngày Tết thêm sinh động mà còn mang nhiều ý nghĩa thiêng liêng và thể hiện những điều ước nguyện của gia chủ. Tuy nhiên không phải ai cũng hiểu hết ý nghĩa của nó, cùng tìm hiểu bạn nhé

Theo thuyết duy vật cổ đại, tất cả mọi vật chất đều được tạo nên bởi năm yếu tố ban đầu gồm: Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ, hay còn gọi là ngũ hành. Tư tưởng này xâm nhập sâu sắc vào đời sống văn hóa của các nước phương Đông. Tục lệ bày mâm ngũ quả trên bàn thờ ngày Tết của người Việt Nam có lẽ là một trong những phong tục dựa trên thuyết này. Mâm ngũ quả sẽ bao gồm năm loại quả khác nhau tượng trưng cho sự sung túc và đủ đầy.

Tùy theo đặc điểm tự nhiên, phong tục tập quán và quan niệm thì người dân mỗi vùng miền có cách chọn các loại quả đặc trưng mang ý nghĩa riêng. Mâm ngũ quả của người Nam thường có các loại quả mãng cầu, dừa, đu đủ, xoài, sung (theo câu “cầu vừa đủ xài sung”), thêm “chân đế” là ba trái thơm (dứa) thể hiện sự vững vàng. Mâm ngũ quả của người miền Nam không bao giờ có chuối, vì loại quả này tên gọi có âm giống từ “chúi”, thể hiện sự nguy khó.

Quả cam cũng không được có mặt trong mâm ngũ quả ngày Tết, vì câu “quýt làm cam chịu”… Trong khi với người Bắc, hầu như tất cả các loại quả đều có thể bày trên mâm ngũ quả, không kiêng cả quả ớt (cay đắng), miễn sao đẹp mắt là được. Nải chuối được đặt dưới cùng, ở giữa để đỡ lấy toàn bộ các trái cây khác. Quả bưởi đặt giữa nải chuối, xung quanh là hồng, quýt…bày đan xen vào nhau.

Ngày nay do trái cây nhiều, loại nào cũng ngon, bổ và để thể hiện cao nhất lòng hiếu thảo đối với tổ tiên, ông bà đồng thời cũng nhằm thể hiện tính mỹ độc đáo của nhân dân, nên cách bày biện mâm ngũ quả ngày càng phong phú hơn. Người ta cũng không câu kệ cứng nhắc “ngũ quả” nữa mà có thể là bát, cửu, thập quả. Nhiều hơn, nhưng người ta vẫn gọi là “mâm ngũ quả” và, dù đựng trong đĩa cũng vẫn gọi theo xưa là “mâm”.

Như vậy, mâm ngũ quả là tâm sự gửi gắm của mỗi gia đình, nói lên lòng biết ơn trời đất, tổ tiên, ước muốn đầy đủ và sung túc, hòa hợp như năm sắc màu của thiên nhiên trong ngũ hành. Mâm ngũ quả làm cho quang cảnh Tết và không gian thờ cúng trong mỗi gia đình Việt thêm ấm áp, rực rỡ mà hài hòa; thể hiện sinh động ý nghĩa triết học – tín ngưỡng – thẩm mỹ, đồng thời cũng chứa đựng ước vọng của con người.

Bài số 2 – Thuyết minh về mâm ngũ quả

Tết Nguyên Đán là ngày lễ lớn nhất trong năm của Việt Nam, mỗi dịp xuân về nhà nhà ai cũng đều náo nức chuẩn bị đón chào năm mới. Bên cạnh bánh chưng, bánh giầy, kẹo, bánh mứt tết hay hoa đào, hoa mai thì không thể thiếu được trên bàn thờ tổ tiên mâm ngũ quả ngày tết.

Mâm ngũ quả không chỉ tạo nên những hình thù đẹp mắt trưng bày trên bàn thờ mà nó còn mang nhiều ý nghĩa văn hóa, tín ngưỡng đẹp đẽ. Khi mùa xuân đến, cây cối cũng đâm chồi nảy lộc, hoa quả càng nở rộ. Những loài hoa, loại quả đều từ công bàn tay chăm sóc của người nông dân và kết tinh từ những tinh hoa mà đất trời và thiên nhiên ban tặng.

Những thức quả đều đẹp, đều quý, con cháu dâng lên ông bà như bày tỏ niềm thành kính đến ông cha, tổ tiên mình cũng là dâng lên đất trời nhưng hương hoa tinh túy nhất để cầu bình an, phúc lành cho năm mới. Đó là một nét đẹp nhân văn trong ngày tết truyền thống được lưu giữ qua bao đời, ngày nay vẫn tiếp tục được trân trọng và phát huy.

Vì sao người ta thường gọi đó là “mâm ngũ quả”? “Ngũ” có nghĩa là năm, quả là cây trái, “quả” cũng tượng trưng cho thành quả lao động của người dân sau bao vất vả được hưởng trái ngọt, quả lành. Theo thuyết ngũ hành, năm loại quả còn có ý nghĩa tượng trưng cho năm yếu tố tạo nên vạn vật là kim, mộc, thủy, hỏa, thổ. Ngoài ra, “ngũ quả ” còn thể hiện ước muốn của người Việt đạt được ngũ phúc lâm môn trong nét đẹp văn hóa dân tộc đó là phúc, quý, thọ, khang, ninh. Song, dù bất kỳ ý nghĩa nào nó vẫn mang giá trị cao đẹp trong văn hóa ngày tết của dân tộc.

Mâm ngũ quả thường được bày chính giữa bàn thờ ở mâm cao nhất. Trên một đĩa sành lớn hoặc trên những cái mâm bằng đồng sáng bóng. Tùy vào quan niệm cũng như tục lệ của từng địa phương mà người dân chọn những loại quả khác nhau để tạo nên mâm ngũ quả.

Ví dụ như ở miền Nam người ta chọn thờ dừa, xoài, đu đủ, sung, mãng cầu với ước muốn bình dị “cầu vừa đủ sung túc”, thì ở miền Bắc thường chọn bưởi, quýt, chuối, hồng đào với ước mơ êm ấm, đủ đầy. Ở miền Trung, mâm ngũ quả thường có chuối, ổi, nho, xoài, quýt…

Ngoài ra, cũng tùy sở thích và điều kiện của từng gia đình mà có thể lựa chọn, bày nhiều loại quả hơn. Tuy hình thức khác nhau song chúng đều mang tấm lòng thành của con cháu gửi đến đất trời, tổ tiên mong cầu cuộc sống yên lành, một năm làm việc thuận buồm xuôi gió, may mắn, thành công.

Trong mâm ngũ quả, gia chủ thường chọn những nải chuối to, đẹp, đều đặt làm trung tâm, những nải chuối to như những đôi bàn tay lớn nâng đỡ những loại quả khác, chúng được phối hợp rất đẹp mặt về màu sắc và kiểu dáng, thường sẽ chọn mỗi loại một kiểu dáng, một màu sắc. Đặt mâm ngũ quả hình chóp mang ý nghĩa sự thịnh vượng và phát triển, với tới những đỉnh cao mới của thành tựu và vinh quang.

Trước khi thực hiện bày biện mâm ngũ quả, gia chủ rất chú trọng đến việc lựa chọn từng loại quả. Các cây trái phải căng, mịn và thường ngắt cùng với cuống tạo nên nét thanh nhã và lịch sự. Quả chọn không được quá chín hoặc quá non thì mới đẹp. Bên cạnh mâm ngũ quả trên bàn thờ là những lễ vật khác được xếp đặt ngay ngắn. Đó là những bánh chưng, những trà, mứt, rượu và hoa cúc vàng được cắm đẹp mắt và tinh tế. Dù gia chủ giàu hay nghèo, dù nông thôn hay thành thị thì ngày tết trên bàn thờ tổ tiên vẫn luôn đủ đầy, ấm cúng.

Mâm ngũ quả ngày tết là nét đẹp hồn hậu trong văn hóa dân tộc. Dù cho bây giờ hay mãi mãi về sau thì con cháu vẫn không thể nào quên được truyền thống làm mâm ngũ quả khi xuân về dâng lên bàn thờ tổ.

“Tết đến rồi nha

Có mâm ngũ quả

Bên bánh chưng xanh

Quả chuối, quả na

Quả xoài, quả mận

Thanh long, bưởi đậm

Nào quýt nào lê

Bé chọn năm quả

Xếp thành một mâm”

Xem thêm: Thuyết minh về cây đào ngày Tết

Bài số 3 – Thuyết minh về mâm ngũ quả

Mỗi năm, cứ vào dịp Tết, trên bàn thờ mỗi gia đình đều có mâm ngũ quả. Và đó là hình ảnh không thể thiếu mỗi dịp Tết đến xuân về.

Cách gọi mâm là cách gọi nói chung. Xưa kia, người ta dùng các mâm bồng để xếp ngũ quả. Mâm bồng là một chiếc đĩa gỗ sơn son thếp vàng, có đường kính chừng 30cm. Mâm có chân dài tiện tròn, cao chừng 15cm. Dưới có đế tròn, trên mặt đĩa có vẽ hình rồng, phượng. Mâm ngũ quả được đặt lên mặt mâm bồng hoặc được đệm bằng một chiếc đĩa bằng sành hoặc sứ. Sau này, ngũ quả thường được đặt trên một chiếc đĩa tròn hoặc bầu dục. Cũng có khi trên một chiếc mâm con. Trước hết, mâm ngũ quả là để cúng trời, phật, tổ tiên. Sau là tô điểm cho màu sắc tết được thêm phần sang trọng, rực rỡ. Không khí ngày tết được ấm cúng. Nó làm cho người ta liên tưởng tới sự được mùa, sự dồi dào, no đủ, đến hoa thơm quả mọng.

Trong tâm thức của người Việt Nam, mâm hoa quả trước tiên là để dâng Mẫu Thượng Ngàn. Mâm ngũ quả gồm 5 loại quả. Con số 5 là con số cân bằng, con số của trật tự, thành ý và may mắn: ngũ hành, ngũ sắc, ngũ vị, ngũ giác, ngũ quan, ngũ phúc…Mâm ngũ quả gồm các loại quả có hạt, múi và hình dáng lạ, nói lên sự tái sinh và sinh sôi bất tử. Nó gồm: quả phật thủ có hình tượng bàn tay phật, là sự tập trung tinh thần, sự chế ngự thiêng liêng; nải chuối tượng trưng cho sự mong manh vừa không ổn định của cuộc đời phù du; quả bưởi là hình quả đất, là sự tròn đầy; quả hồng là sự tỏa sáng, cân bằng tinh thần; quả cam tượng trưng cho sự phồn thực.

Để tăng tính thẩm mĩ, các loại quả thường còn giữ trên mình một cành nhỏ có chừng 1 hoặc 2 cành lá. Sau này, người ta thường bày thêm vào mâm ngũ quả những loại quả khác sẵn có ở địa phương như: cành táo, cành sung, vả, khế, ổi, quýt, dưa hấu…Mâm ngũ quả trở nên đầy đặn, phong phú mà nhiều màu sắc hơn.

Lại tùy nơi mà mâm ngũ quả được bày thêm vào những sản phẩm có ở những địa phương khác nhau. Mâm ngũ quả miền nam lớn hơn ở miền bắc. Miền nam có bày thêm mãng cầu, dừa, đu đủ, sung, dứa, xoài…Mỗi loại quả đều có dáng vẻ và màu sắc riêng. Tất cả hợp lại thành một bức tranh vui mắt. Tất cả đều tươi sáng, tròn đầy, mang lại niềm vui cho tất cả mọi người. Chúng còn mang lại những hoài niệm tuổi thơ cho những người lớn tuổi. Trong khói hương ngào ngạt ngày tết, những quả hồng chín mọng, quả cam đỏ ối, bưởi xanh mịn…của mâm quả đã đi vào lòng người một cách lặng lẽ, trang nghiêm.

Mâm ngũ quả tạo nên một ấn tượng êm đềm, hạnh phúc. Đó là một phần của hình ảnh gia đình được lặp đi lặp lại nhiều lần và gắn liền với tiềm thức ta. Ngũ quả là cây đời, cây thiện, cây mĩ…là tâm hồn của quê hương.

Nguồn: Sưu tầm.

Trên đây là nội dung thuyết minh về mâm ngũ quả ngày Tết kèm dàn ý mà chúng tôi muốn gửi tới bạn đọc, mong rằng những nội dung này sẽ giúp bạn hoàn thiện bài làm của mình tốt nhất.

Tuyển tập những bài văn thuyết minh về mâm ngũ quả ngày Tết cùng dàn ý chi tiết giúp các em hoàn thiện bài văn của mình tốt nhất!

Đăng bởi: THPT Sóc Trăng

Chuyên mục: Giáo dục