Vẻ đẹp tình mẫu tử của bà cụ Tứ và người đàn bà hàng chài – Tổng hợp những bài văn hay so sánh liên hệ nhân vật bà cụ Tứ và người đàn bà hàng chài để thấy vẻ đẹp tình mẫu tử trong tâm hồn hai người phụ nữ này.

Hướng dẫn làm bàiphân tích vẻ đẹp tình mẫu tử của bà cụ Tứ và người đàn bà hàng chài

Đề bài: Phân tích, cảm nhận vẻ đẹp tình mẫu tử của bà cụ Tứ (Vợ nhặt – Kim Lân) và người đàn bà hàng chài (Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu)

1. Phân tích đề

– Yêu cầu của đề bài: phân tích tình mẫu tử của bà cụ Tứ và người đàn bà hàng chài.

Bạn đang xem: Phân tích vẻ đẹp tình mẫu tử của bà cụ Tứ và người đàn bà hàng chài

– Dạng đề: Liên hệ, so sánh hai nhân vật văn học có định hướng (vẻ đẹp tình mẫu tử)

– Phạm vi tư liệu, dẫn chứng : từ ngữ, chi tiết, hình ảnh tiêu biểu trong hai tác phẩm Vợ nhặt của Kim Lân và Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu, đặc biệt là về nhân vật bà cụ Tứ và người đàn bà hàng chài.

– Phương pháp lập luận chính : phân tích, so sánh.

2. Hệ thống luận điểm

– Luận điểm 1: Vẻ đẹp tình mẫu tử của bà cụ Tứ

– Luận điểm 2: Vẻ đẹp tình mẫu tử của người đàn bà hàng chài

– Luận điểm 3: Đánh giá chung về tình mẫu tử ở hai nhân vật.

3. Lập dàn ý chi tiết

Mẫu dàn ý 1:

a) Mở bài:

– Kim Lân là nhà văn viết thành công về đề tài nông thôn và những người nông dân. Ông có sở trường viết truyện ngắn, được mệnh danh là nhà văn thuần hậu cả đời đi về cùng với đất. Truyện ngắn Vợ nhặt là kiệt tác của kim Lân sáng tác năm 1954, nhân vật bà cụ Tứ trong truyện hiện thân của tình mẫu tử cao quý.

– Nguyễn Minh Châu là nhà văn mở đường tinh anh trong công cuộc đổi mới văn học sau 1975, truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa ra đời trong thời kì đổi mới văn học viết về người lao động thời hậu chiến, nhân vật người đàn bà hàng chài tiêu biểu cho vẻ đẹp của tình mẫu tử thiêng liêng.

b) Thân bài

* Vẻ đẹp tình mẫu tử của bà cụ Tứ

– Hoàn cảnh : Gia cảnh nghèo khó, nhà chỉ có hai mẹ con, tuổi già lại gặp phải nạn đói khủng khiếp, phải vất vả mưu sinh sớm tối.

– Vẻ đẹp tình mẫu tử thể hiện trong đoạn truyện Tràng đưa người vợ nhặt về nhà chờ đợi bà cụ Tứ đi làm về để thưa chuyện.

+ Bà cụ Tứ trở về nhà lúc trời gần tối, bà vô cùng ngạc nhiên, bất ngờ khi nhìn thấy người đàn bà lạ mặt trong nhà mình, đứng cạnh giường con trai mình

+ Khi con trai giới thiệu con dâu, bà lão im lặng, cúi xuống, trong lòng đầy ai oán, xót xa, bà chấp nhận nàng dâu mới trong sự tủi hờn, thương xót vì đúng lúc nạn đói khủng khiếp nhất. -> Bà cụ Tứ là người mẹ nhân hậu, giàu lòng vị tha, bao dung.

+ Tấm lòng thương con trai, thương con con dâu: Thương con lấy vợ không giống ai, thương dâu gặp phải hoàn cảnh đói khát mới lấy đến con mình.

+ “Chao ôi, người ta dựng vợ gả chồng trong lúc trong nhà ăn nên làm nổi, còn mình thì…” -> Bà thương mình làm mẹ mà không lo nổi cho con bằng người, rồi bà khóc hai dòng nước mắt rỏ xuống hai kẽ mắt kèm nhèm, tội nghiệp, đáng thương.

+ Đức hi sinh cao cả: Niềm vui bà cụ Tứ để lộ ra ngoài, đon đả mời con dâu món chè khoán nhưng thật ra là cháo cám để rồi bà lặng lẽ quay mặt giấu những giọt nước mắt hiếm hoi của người già vì không muốn con trai, con dâu trông thấy mình khóc.

* Vẻ đẹp tình mẫu tử của người đàn bà hàng chài

– Hoàn cảnh: Người đàn bà hàng chài vô danh, xấu xí, thô kệch, vẻ ngoài lam lũ vất vả, ít học, nhà nghèo, đông con, thường xuyên bị chồng đánh đập.

– Vẻ đẹp tình mẫu tử:

+ Người đàn bà được Chánh án Đẩu triệu tập đến tòa án để giải quyết chuyện gia đình, tại đây mụ ta vô cùng lo sợ quý tòa bắt bỏ chồng.

+ Người đàn bà kiên quyết không bỏ chồng chị đưa ra rất nhiều lí do nhưng lí do cơ bản nhất là vì mụ muốn sống cho con, không sống cho riêng mình.

+ Người đàn bà cam chịu, nhẫn nhục vì muốn các con có gia đình đầy đủ, trọn vẹn.

+ Không muốn con chứng kiến cảnh bố đánh mẹ, người đàn bà không khóc trước mặt chồng khi bị đánh đập nhưng lại khóc trước mặt con. Mụ khóc vì xấu hổ với con, với nghệ sĩ Phùng. Khóc vì mụ hi sinh, cam chịu nhẫn nhục để giấu thằng Phác nhưng không ngờ vì muốn bảo vệ mẹ nó lao vào đánh bố.

+ Người đàn bà hàng chài nâng niu từng chút, từng chút hạnh phúc, mụ vui khi nhìn thấy lũ con được ăn no, những giây phút gia đình hòa thuận vui vẻ.

* Đánh giá chung về tình mẫu tử ở hai nhân vật :

– Hai tác phẩm của hai tác giả ở hai giai đoạn khác nhau nhưng đều thể hiện xúc động tình mẫu tử thiêng liêng của hai người mẹ nghèo, có tấm lòng yêu thương con vô bờ bến, nhân hậu, vị tha, giàu đức hi sinh, cam chịu, nhẫn nhục, tất cả vì con, luôn mong cho con được hạnh phúc.

Mẫu dàn ý 2:

a) Mở bài

– Giới thiệu về nhà văn Kim Lân và truyện ngắn Vợ nhặt, nhà văn Nguyễn Minh Châu và truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa.

– Hai nhà văn đều thể hiện rõ tư tưởng nhân đạo, nhân văn trong sự nghiệp văn học

– Hai tác phẩm khắc họa tình người, tình mẹ, trong đó chi tiết “dòng nước mắt” là một phương tiện biểu hiện.

b) Thân bài

* Cảm nhận chi tiết “dòng nước mắt” trong Vợ nhặt

– Giới thiệu diễn biến dẫn đến chi tiết

– Nêu hoàn cảnh xuất hiện dòng nước mắt của bà cụ Tứ – mẹ Tràng: tình huống truyện anh Tràng nhặt vợ, diễn biến tâm trạng bà cụ Tứ

– Cảm nhận, phân tích chi tiết “dòng nước mắt”:

+ Là biểu hiện của nỗi đau khổ, tủi phận: con lấy vợ vào giữa ngày đói khiến bàlão vừa mừng lại vừa tủi, vừa lo lắng…

+ Giọt nước mắt chỉ “rỉ” ra hiếm hoi bởi cả đời đã cạn khô nước mắt trong những tháng ngày khốn khổ dằng dặc…

+ “Kẽ mắt kèm nhèm” là sự hiện hình của một bức chân dung đầy khổ hạnh của người phụ nữ nông dân lớn tuổi

+ Là biểu hiện của tình mẫu tử thiêng liêng: thương con thắt lòng

– Đánh giá:

+ Giá trị nội dung: Dòng nước mắt đã thể hiện giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo sâu sắc:

+ Hiện thực: phơi bày tình cảnh xã hội những năm trước cách mạng, trong nạn đói 1945

+ Nhân đạo: cảm thông thương xót; tố cáo xã hội; trân trọng ngợi ca vẻ đẹp tâm hồn người mẹ

+ Đặc sắc nghệ thuật: chi tiết nhỏ nhưng nội dung ý nghĩa truyền tải lớn; diễn tả nội tâm nhân vật đặc sắc.

* Cảm nhận chi tiết “dòng nước mắt” trong Chiếc thuyền ngoài xa

– Giới thiệu diễn biến dẫn đến chi tiết

– Nêu hoàn cảnh xuất hiện dòng nước mắt của người đàn bà hàng chài: câu chuyện gia đình hàng chài, diễn biến tâm trạng người đàn bà hàng chài.

– Cảm nhận, phân tích chi tiết “dòng nước mắt”:

+ Là biểu hiện của nỗi đau đớn: gia cảnh nghèo khó bế tắc -> tình trạng bạo lực trong gia đình không có lối thoát → câu chuyện thằng con phạm vào tội ác trái luân thường đạo lí không thể giải quyết, nỗi lo lắng về sự phát triển nhân cách lệch lạc của con đã không tìm được giải pháp…

+ Là biểu hiện của tình mẫu tử thiêng liêng: thương con thắt lòng, khi chồng đánh không hề có bất kì phản ứng nào, nhưng hành động của thằng con khiến chị như sực tỉnh, như bị một viên đạn xuyên qua tâm hồn để thức dậy nỗi đau tận cùng

– Đánh giá:

+ Giá trị nội dung: Dòng nước mắt đã thể hiện giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo sâu sắc:

+ Hiện thực: phơi bày tình cảnh xã hội những năm sau chiến tranh và đêm trước thời kì Đổi mới 1986

+ Nhân đạo: cảm thông thương xót; trân trọng ngợi ca vẻ đẹp tâm hồn người mẹ

+ Đặc sắc nghệ thuật: chi tiết nhỏ nhưng nội dung ý nghĩa truyền tải lớn; diễn tả nội tâm nhân vật đặc sắc.

* So sánh

– Điểm tương đồng:

+ Về nội dung:

• Đều là những dòng lệ của người phụ nữ, của người mẹ trong hoàn cảnh nghèo đói và khốn khổ
• Đều là “giọt châu của loài người”, giọt nước chan chứa tình người trào ra từ tâm hồn những bà mẹ giàu lòng vị tha, đức hi sinh
• Đều góp phần thể hiện giá trị hiện thực và nhân đạo của tác phẩm: phản ánh hiện thực xã hội trong những thời điểm khác nhau; thể hiện tấm lòng thương cảm đối với bi kịch của con người và sự trân trọng vẻ đẹp tình đời, tình người của tác giả.

+ Về nghệ thuật: Đều cho thấy ngòi bút miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế, sâu sắc của hai nhà văn qua việc lựa chọn chi tiết đặc sắc

– Điểm khác biệt:

+ Về nội dung: Hoàn cảnh riêng của hai nhân vật khác nhau – nước mắt cũng mang những nỗi niềm riêng

• Chi tiết dòng nước mắt của bà cụ Tứ gắn với tình huống anh cu Tràng “nhặt” được vợ; bà cụ cảm thấy ai oán, xót thương cho số kiếp đứa con mình và cũng xót tủi cho chính thân phận mình. Nhưng phía trước bà cụ là ánh sáng của hạnh phúc nhen nhóm.
• Còn dòng nước mắt của người đàn bà hàng chài chan chứa sau sự việc thằng Phác đánh lại bố để bảo vệ mẹ và hoàn cảnh éo le, ngang trái của gia đình bà đã diễn ra trước mắt nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng; người phụ nữ vùng biển này thấy đau đớn, nhục nhã vì không thể giấu được bi kịch gia đình, vì thương xót, lo lắng cho con. Phía trước chị là một màu mù xám, bế tắc.

+ Về nghệ thuật thể hiện: Để khắc họa chi tiết dòng nước mắt, Kim Lân sử dụng hình thức diễn đạt trực tiếp, giản dị, Nguyễn Minh Châu dùng cách diễn đạt ví von, hình ảnh.

* Lí giải sự giống và khác nhau

– Vì sao giống? Giống về nội dung vì cùng hướng đến:

+ Từ nỗi đau -> đề xuất giải pháp cách mạng.

+ Từ vẻ đẹp tâm hồn -> ca ngợi vẻ đẹp người phụ nữ Việt Nam truyền thống -> cùng là những nhà văn hiện thực và nhân đạo sâu sắc.

– Vì sao khác?

+ Hoàn cảnh khác và tương lai khác do được viết trong những bối cảnh khác nhau (Kim Lân từ sau khi Cách mạng thành công nhìn lại viết nên mang cảm quan lạc quan; Nguyễn Minh Châu nhìn trong hiện tại nên không dám chắc chắn tin tưởng ở tương lai) – phong cách nghệ thuật của mỗi tác giả khác biệt không trộn lẫn.

c) Kết luận

– Khẳng định vấn đề: vẻ đẹp và sức mạnh của dòng nước mắt người mẹ.

– Khẳng định giá trị tác phẩm và vị trí của tác giả trên văn đàn.

Tham khảo thêm: Phân tích vẻ đẹp tình người qua nhân vật cụ Tứ trong Vợ Nhặt

Mẫu dàn ý 3:

a) Mở bài

– Giới thiệu tác phẩm, nhân vật:

+ Vợ nhặt và Chiếc thuyền ngoài xa là hai truyện ngắn xuất sắc bậc nhất của Kim Lân và Nguyễn Minh Châu.

+ Cả bà cụ Tứ và người đàn bà hàng chài đều là những người mẹ thương con, tình thương cao cả này đã mang đến sức sống tâm hồn mãnh liệt.

b) Thân bài

– Bà cụ Tứ trong truyện ngắn Vợ nhặt:

+ Bà cụ Tứ hiện lên là một người đàn bà giàu trải nghiệm, một người mẹ giàu yêu thương, có tấm lòng bao dung, vị tha cao cả.

+ Anh Tràng dẫn về một người đàn bà xa lạ và giới thiệu là vợ của mình, bà cụ Tứ vừa “ai oán vừa xót thương cho số kiếp đứa con mình”.

+ Bà cụ Tứ còn động viên, thắp lên trong các con niềm tin, niềm hi vọng vào tương lai tươi sáng với triết lí “Không ai nghèo ba họ, không ai khó ba đời”.

+ Hạnh phúc của các con cũng làm cho bà cụ Tứ trở nên hạnh phúc, tươi tỉnh hơn “cái mặt bủng beo u ám của bà rạng rỡ hẳn lên”.

+ Bà cụ Tứ là người đàn bà khốn khổ đã trải qua bao cay đắng của cuộc đời nhưng lại là người nói nhiều nhất về hạnh phúc và tương lai tươi sáng.

=> Chính tình thương con đã mang đến sức sống, sự lạc quan đầy mạnh mẽ cho người mẹ ấy.

– Người đàn bà hàng chài trong “Chiếc thuyền ngoài xa”:

+ Người đàn bà đã chấp nhận chung sống với người chồng vũ phu, tàn nhẫn, chấp nhận những trận đòn roi vô lí trên thân xác để các con được ăn no, có một gia đình hạnh phúc.

+ Chị ta đã thu xếp cho thằng Phác lên ở với ông ngoại nhằm tránh những xung đột giữa hai cha con.

+ Cầu xin chồng mang mình lên bờ đánh để những đứa con không phải chứng kiến cảnh bố đánh mẹ và cũng là cách bảo vệ cho tâm hồn non nớt, dễ bị tổn thương của chúng.

+ Khi thằng Phác lao vào đánh bố như một mũi tên, người đàn bà hàng chài đã vô cùng đau khổ bởi điều chị ta sợ hãi nhất đã xảy ra, dù cố gắng, nỗ lực như thế nào vẫn không thể bảo vệ được cho tâm hồn mỏng manh của Phác.

+ Nhìn vẻ cam chịu, nhẫn nhục đến vô lí của người đàn bà, Phùng, Đẩu cũng như hàng nghìn độc giả cảm thấy bất bình nhưng thực chất, mọi sự hi sinh của người đàn bà ấy đều xuất phát từ tình thương con, từ sự hiểu biết.

c) Kết bài

– Bằng tấm lòng nhân đạo sâu sắc, Kim Lân và Nguyễn Minh Châu đã thể hiện sự trân trọng đối với những giá trị đẹp đẽ ở con người, đó là ánh sáng của đạo đức, là tình mẫu tử thiêng liêng. Bà cụ Tứ và người đàn bà hàng chài đã góp phần hoàn thiện vẻ đẹp tâm hồn của những người phụ nữ Việt Nam.

Có thể bạn quan tâm: Cảm nhận vẻ đẹp người đàn bà hàng chài trong Chiếc thuyền ngoài xa

Bài văn mẫu phân tích vẻ đẹp tình mẫu tử của bà cụ Tứ và người đàn bà hàng chài

Vợ nhặt và Chiếc thuyền ngoài xa là hai truyện ngắn xuất sắc bậc nhất của Kim Lân và Nguyễn Minh Châu. Điểm gặp gỡ giữa hai tác phẩm là xây dựng thành công hình tượng người mẹ đẹp đẽ, đáng trân trọng với tình thương con vô bờ bến. Tình mẫu tử của bà cụ Tứ và người đàn bà hàng chài cũng chính là cội nguồn tạo nên sức sống mãnh liệt trong tâm hồn của hai người mẹ này.

Cả bà cụ Tứ và người đàn bà hàng chài đều là những người mẹ thương con, tình thương cao cả này đã mang đến sức sống tâm hồn mãnh liệt giúp họ vượt qua những khó khăn của hoàn cảnh để yêu thương, che chở cho những người con.

Trong truyện ngắn Vợ nhặt, hình ảnh bà cụ Tứ hiện lên là một người đàn bà giàu trải nghiệm, một người mẹ giàu yêu thương, có tấm lòng bao dung, vị tha cao cả. Trước tình huống anh Tràng dẫn về một người đàn bà xa lạ và giới thiệu là vợ của mình, bà cụ Tứ vừa “ai oán vừa xót thương cho số kiếp đứa con mình”. Bà thương con vì lấy vợ trong lúc đói khát dữ dội lại tủi cho mình vì làm mẹ mà chẳng thể làm tròn bổn phận với con.

Bao cảm xúc phức tạp được bà cụ Tứ cố giấu trong lòng mà dang rộng vòng tay để đón nhận người con dâu mới “ừ, thôi thì các con phải duyên, phải số với nhau, u cũng mừng lòng”. Trước hạnh phúc bất ngờ của con, bà cụ Tứ đã giấu nỗi buồn cho mình và thật tâm mong muốn các con sẽ hạnh phúc. Không chỉ đón nhận người con dâu mới bằng cả tấm lòng bao dung của người mẹ mà bà cụ Tứ còn động viên, thắp lên trong các con niềm tin, niềm hi vọng vào tương lai tươi sáng với triết lí “Không ai nghèo ba họ, không ai khó ba đời”.

Hạnh phúc của các con cũng làm cho bà cụ Tứ trở nên hạnh phúc, tươi tỉnh hơn “cái mặt bủng beo u ám của bà rạng rỡ hẳn lên”. Trong buổi sáng hôm sau bà đã cùng con dâu dọn dẹp nhà cửa, chuẩn bị bữa cơm ngày đói, ngay khi không khí bữa cơm trầm lại vì miếng cháo đắng nghẹn nơi cổ thì bà cụ Tứ vẫn vui vẻ động viên con. Bà cụ Tứ là người đàn bà khốn khổ đã trải qua bao cay đắng của cuộc đời nhưng lại là người nói nhiều nhất về hạnh phúc và tương lai tươi sáng. Chính tình thương con đã mang đến sức sống, sự lạc quan đầy mạnh mẽ cho người mẹ ấy.

Trong truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa, bên cạnh câu chuyện bất hạnh của gia đình người đàn bà hàng chài, độc giả còn xúc động bởi tình mẫu tử thiêng liêng mà người đàn bà ấy dành cho con cái của mình. Người đàn bà đã chấp nhận chung sống với người chồng vũ phu, tàn nhẫn, chấp nhận những trận đòn roi vô lí trên thân xác để các con được ăn no, có một gia đình hạnh phúc. Chị ta đã thu xếp cho thằng Phác lên ở với ông ngoại nhằm tránh những xung đột giữa hai cha con. Người đàn bà ấy cũng cầu xin chồng mang mình lên bờ để đánh để những đứa con không phải chứng kiến cảnh bố đánh mẹ và cũng là cách bảo vệ cho tâm hồn non nớt, dễ bị tổn thương của chúng.

Khi thằng Phác lao vào đánh bố như một mũi tên, người đàn bà hàng chài đã vô cùng đau khổ bởi điều chị ta sợ hãi nhất đã xảy ra, dù cố gắng, nỗ lực như thế nào vẫn không thể bảo vệ được cho tâm hồn mỏng manh của Phác. Người đàn bà hàng chài đã ôm chầm, vái lấy vái để đứa con để mong con không làm những việc trái với đạo lí, đó cũng là hành động cầu xin con tha lỗi cho mình vì đã không bảo vệ được con và khiến nó chứng kiến những cảnh tượng đau lòng.

Nhìn vẻ cam chịu, nhẫn nhục đến vô lí của người đàn bà, Phùng, Đẩu cũng như hàng nghìn độc giả cảm thấy bất bình nhưng thực chất, mọi sự hi sinh của người đàn bà ấy đều xuất phát từ tình thương con, từ sự hiểu biết. Trong cuộc đời tăm tối, khổ đau của mình, người đàn bà ấy vẫn chắt lọc được những hạnh phúc nhỏ nhoi: “Vui nhất là lúc ngồi nhìn đàn con tôi chúng nó được ăn no”. Chính tình thương con đã mang đến sức mạnh và ý nghĩa cuộc sống cho người đàn bà ấy.

Bằng tấm lòng nhân đạo sâu sắc, Kim Lân và Nguyễn Minh Châu đã thể hiện sự trân trọng đối với những giá trị đẹp đẽ ở con người, đó là ánh sáng của đạo đức, là tình mẫu tử thiêng liêng. Bà cụ Tứ và người đàn bà hàng chài đã góp phần hoàn thiện vẻ đẹp tâm hồn của những người phụ nữ Việt Nam.

Trên đây là nội dung hướng dẫn chi tiết cách lập dàn ý và bài văn mẫu tham khảo cho đề văn phân tích vẻ đẹp tình mẫu tử của bà cụ Tứ và người đàn bà hàng chài. Hi vọng các bạn đã có thêm những ý văn hay và sáng tạo để bổ sung cho nội dung bài viết của mình. Chúc các bạn làm bài tốt !

Sưu tầm và tuyển chọn Văn mẫu lớp 12 hay nhất / Đọc Tài Liệu

[Văn mẫu 12] Hướng dẫn lập dàn ý và bài văn mẫu tham khảo phân tích vẻ đẹp của tình mẫu tử qua các nhân vật bà cụ Tứ (Vợ Nhặt) và người đàn bà hàng chài (Chiếc thuyền ngoài xa).

Đăng bởi: THPT Sóc Trăng

Chuyên mục: Giáo dục