(TNTS) Một ngày cuối năm, nghe tôi nói thèm cá mòi, chị bạn gửi cho cả chục hộp… cá trích! Tôi sinh ra và lớn lên trên đất Việt, nên cá mòi là cá mòi, cá trích là cá trích. Còn chị bạn của tôi là người Việt nhưng sinh ra và lớn lên trên đất Pháp, nên chị hiểu cá mòi là một loại cá thuộc họ cá trích. Sardine – từ điển này dịch là cá mòi, từ điển kia dịch là cá trích và đều đúng. Nhưng mở một hộp cá sardine, hẳn nhiên người Việt sẽ gọi đấy là cá trích.

Bạn đang xem: Sardine là cá gì

Sở dĩ tôi thèm cá mòi ngày cuối năm, sở dĩ chị bạn gửi cho tôi cá hộp, là vì ở đâu không biết chứ ở Đà Nẵng cá mòi chỉ xuất hiện những tháng đầu năm. Chính xác thì bắt đầu ra giêng cho tới khoảng cuối tháng tư đầu tháng năm, cá ngược sông Hàn, sông Cẩm Lệ, sông Yên tìm nơi đẻ trứng. Và chính tập quán ngược sông trong mùa sinh sản của cá mòi lại đem đến một sự nhầm lẫn khác, nhiều người cứ nghĩ cá mòi biển và cá mòi sông là hai loại khác nhau.

Ảnh: shutterstock

Rau non thì ngon, gà tơ thì ngon… cá mòi lớn đến độ hai bên lườn đầy mỡ, dân gian vẫn gọi là cá mòi dầu, thì ngon. Nhưng bây giờ Sông dài cá lội biệt tăm! Cái con cá mòi dầu ấy đang còn quẫy mà đem nướng chấm nước mắm cốt dằm ớt, điểm thêm vài đọt lộc vừng non, e rằng cá hồi, cá tầm lừng danh thế giới phải chào thua. Lại nhớ hồi đang là sinh viên ở Đông u, tình cờ mua được một con khô cá mòi bự chác.

Xem thêm: Cơ Bản Về Accu Là Gì ? ý Nghĩa Gì Khi Chọn ắc Quy

Xem thêm: Thôi Nôi Là Gì

Lấy hai chiếc bếp điện đặt nghiêng cho cá vào giữa nướng. Chiếc đĩa sâu lòng lót ở dưới thoáng cái đã đầy nước mỡ! Mùi cá thơm lừng rủ rê các vị khách, cả “ta” cả “tây” xé cá làm mồi nhậu, nâng lên hạ xuống hết mấy chai cognac! Ông này thích rượu vodka, ông kia lục lọi chai whisky… nhưng không một ai thốt lời chê con khô cá mòi!

Nhưng bây giờ tìm đâu ra cá mòi dầu? Mùa nào thức ấy, biết thế nên khi cá mòi bắt đầu có mặt ở chợ, thể nào bà nhà tôi cũng mua. Cá nướng tất nhiên như mọi món nướng khác, thơm “điếc mũi”. Nhưng mình ở thành phố, quạt nồi than thấy ngại. Vậy thì hôm nay chiên, mai kho. Cá mòi chiên giòn chấm nước mắm ớt, thương nồi cơm gạo mới! Cá mòi khứa đem kho, ít có nồi cá kho nào đậm đà đến thế. Nhiều người còn nấu canh cá mòi, làm chả cá mòi hoặc nấu cháo cá mòi… Đã đành cá chim, cá thu luôn có tổng giá trị, nhưng chưa hẳn con chim, con thu đó có vị thế xã hội ở đời sống như con cá mòi – Chị gì bới tóc đuôi tiên/Chồng chị ăn hỏi một thiên cá mòi. Mỗi năm một lần, đến hẹn cá mòi lại ngược sông. Mỗi năm một hai tháng mâm cơm có đĩa cá mòi. Để rồi lại nhớ, lại thèm, lại đợi lại chờ!

Chuyên mục: Hỏi Đáp